ถั่วแขก เป็นพืช ตระกูลถั่ว (Leguminosae) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Phaseolus vulgaris L. ถั่วแขกมีถิ่นกำเนิดทางภาคใต้ของเม็กซิโก สามารถเจริญเติบโต ได้ดีในสภาพอากาศอบอุ่น ถั่วแขกเป็นพืชฤดูเดียว ลำต้นแข็ง แตกกิ่งก้านน้อย มีการเจริญเติบโตหลายลักษณะ เช่น เป็นพุ่ม กิ่งเลื้อย หรือเลื้อย ใบเป็นแบบสลับ มีใบย่อย 3 ใบ ดอกเป็นดอกสมบูรณ์เพศ สามารถเจริญเติบโต ได้ทุกช่วงแสง ถั่วแขกเป็นพืชผสมตัวเอง ฝักมีหลายสี เช่น เหลือง ม่วง ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์
สภาพแวดล้อมที่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของถั่แขก
อุณหภูมิ ที่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของถั่วแขกอยู่ระหว่าง 20-25’C และอุณหภูมิดินอยู่ระหว่าง 18-30’C ในช่วงที่มีฝนตกชุก อุณหภูมิต่ำ ความชื้นสัมพัทธ์สูงไม่เหมาะเหมาะสมต่อการปลูก ในขณะที่อุณหภูมิสูง สภาพอากาศแห้งแล้ง หรือช่วงที่มีฝนตกชุก ช่วงดอกบาน จะทำอัตราการติดฝักต่ำ ดอกร่วง โดยเฉพาะถั่วแขกค้าง ซึ่งต้องการอุณหภูมิต่ำกว่าถั่วแขกพุ่ม
ดิน สภาพดินที่เหมาะสมต่อการปลูกควรเป็นดินร่วยซุย ถ่ายเทอากาศได้ดีสภาพดินที่เหมาะสม คือดินร่วนปนทราย ระบายน้ำได้ดี pH 6.0-6.5 แปลงที่มีความชื้นและใส่ปุ๋ยไนโตรเจนมาก จะทำให้ฝักแก่ช้า และควรได้รับแสงอย่างเต็มที่ตลอดทั้งวัน
การใช้ประโยชน์และคุณค่าทางอาหารของถั่วแขก
ถั่วแขก ลักษณะเหมือนถั่วฝักยาว แต่ขนาดจะสั้นกว่า ให้รสชาติหวานและกรอบ มีโปรตีนสูง อุดมด้วยธาตุเหล็ก แคลเซียมและวิตามินซี ซึ่งมีความสำคัญต่อการสร้างเม็ดเลือด อีกทั้งวิตามินชี ยังช่วนให้ร่างกาย ดูดซึมธาตุเหล็กได้ดีขึ้น นิยมนำมาลวกเป็นเครื่องเคียงใสสเต๊ก ผัดน้ำมันหอย หรือลวกจิ้มน้ำพริก เป็นส่วนผสม ของไส้ไข่ยัดไส้
ถั่วเข็ม เป็นถั่วแขกขนาดเล็ก มีรสชาติหวาน นิยมนำมาลวกเป็นเครื่องเคียงในสเต๊ก หรือผัดโดยใช้ไฟแรง
การปฏิบัติดูแลรักษาถั่วแขกในระยะต่างๆของการเจริญเติบโต
การเตรียมกล้า นำเมล็ดถั่วแขกคลุกเชื้อไตรโคเดอร์มา บ่มผ้าอุณหภูมิ 40’C ประมาณ 6 ชั่วโมง
การเตรียมดิน ไถดินตากแดดไม่ต่ำว่า 14 วัน หรือขุดพลิกดินตากแดดอย่างน้อย 7-14 วัน เก็บเศษวัชพืชให้สะอาด ขึ้นแปลงปลูก รองพื้นด้วยปุ๋ยหมักและปุ๋ยคอก อัตรา 1 กก./ตร.ม. และใส่ปุ๋ย 15-15-15 อัตรา 10-20 กรัม/ตร.ม. สำหรับพืชตระกูลถั่ว ควรใช้ปุ๋ยไนโตรเจนรองพื้น จะทำให้ต้นกล้าแข็งแรงขึ้น
กากปลูกและดูแลรักษา หยอดเมล็ดที่บ่มแล้ว 2-3 เมล็ดต่อหลุม ลึก 2-3 ซม. และกลบดินรดน้ำ โดยมีระยะปลูก(ต้นxแถว) 30×50 ซม.
ข้อควรระวัง ไม่ควรคลุกเมล็ดด้วยสารป้องกันแมลง
การให้น้ำ ปลูกซ่อม 7-10 วัน หลังจากหยอดเมล็ด ใส่ปุ๋ย 15-15-15 อัตรา 10-20 กรัม/ตร.ม. หลัวจากปลูก 40 วัน ใส่ปุ๋ย 13-13-21 อัตรา 10-20 กรัม/ตร.ม แล้วพูนโคนต้นเพื่อป้องกันต้นล้ม เน้นการกำจัดวัชพืชแล้วรดน้ำควรให้น้ำอย่างสม่ำเสมอช่วง 30 วันแรก หลังจากนั้นทุก 2-3 ;น ขึ้นกับระดับความชื้นในดิน การทำค้างนั้นควรทำหลังปลูกให้เสร็จก่อน 7-10 วัน ค้างสูงประมาณ 2 ม.
การใส่ปุ๋ย
- อายุ 15 วัน ปุ๋ย 46-0-0 อัตรา 15 กรัม/ต้น
- อายุ 30 วัน ปุ๋ย 15-15-15 อัตรา 25 กรัม/ต้น
- อายุ 45 วัน ปุ๋ย 13-13-21 อ้ตรา 25 กรัม/ต้น
การเก็บเกี่ยว เมื่ออายุได้ประมาณ 45-50 วัน ควรมีการทยอยเก็บ เมื่อฝักได้ขนาดตามต้องการ สำหรับถั่วเข็มเก็บเกี่ยวเมื่ออายุ 5 วัน และ 10 วันหลังดอกบานทำเป็นถั่วแขกทั่วไป
โรคและแมลงศัตรูถั่วแขกที่สำคัญในระยะต่างๆของการเจริญเติบโต
ระยะปลูก-ถอนแยก อายุ 0-10 วัน โรคโคนเน่า, เพลี้ยอ่อน, หนอนชอนใบ, แมลงวันเหนอนเจาะลำต้น,
ระยะเริ่มติดดอก อายุ 35-40 วัน โรคใบจุด, โรคราสนิม, โรคแอนแทรคโนส, เพลี้ยอ่อน, หนอนชอนใบ, แมลงหวี่ขาว, ด้วงน้ำมัน,
ระยะฝักเจริญเติบโต อายุ 40-45 วัน โรคใบจุด, โรคราสนิม, โรคแอนแทรคโนส, เพลี้ยอ่อน, หนอนชอนใบ, แมลงหวี่ขาว, หนอนเจาะฝัก,
ระยะเก็บเกี่ยว อายุ 45-50 วัน โรคใบจุด, โรคราสนิม, โรคแอนแทรคโนส, เพลี้ยอ่อน, หนอนชอนใบ, แมลงหวี่ขาว, หนอนเจาะฝัก,
Anonymous
ดีจัง