ยี่หร่า (Cumin)
ยี่หร่ามีชื่อทางวิทยาศาสตร์คือ : Cuminum cyminum Linn.
ยี่หร่าหรือเม็ดเทียนขาว มีชื่อเรียกตามภาคต่างๆ ดังนี้ : ภาคใต้เรียกว่า “หร่า” ภาคกลางเรียกว่า โหระพาช้าง, กระเพราควาย, กระเพรายวน ส่วนภาคเหนือเรียกว่า หอมป้อม, เนียมต้น, สะหลี่ดี
โดยยี่หร่ามีถิ่นกำเนิด : พบได้ในประเทศ อียิปต์ และประเทศแถบเมดิเตอร์เรเนียน
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของยี่หร่า : ยี่หร่าเป็นพืชไม้พุ่มเตี้ย สูงประมาณ 50 ถึง 80 cm ใบเป็นใบเดี่ยวออกตรงข้ามคู่กัน ลำต้นสีน้ำตาลแก่ ขอบใบจ้ก ปลายแหลมแผ่นใบสาก ดอกสีขาว อมชมพู หรือสีขาว ออกเป็นช่อบริเวณปลายยอด ซึ่งส่วนใหญ่ ประกอบด้วยดอกเล็กเล็กประมาณ 50 ถึง 100 ดอก มีขนาดเล็กรูปไข่แบน มีกลิ่นหอมกว่าส่วนอื่น ผลอ่อนสีเขียว และเมื่อแก่จะกลายเป็นสีน้ำตาลอ่อน
ฤดูกาลเก็บเกี่ยวยี่หร่า : ยี่หร่าสามารถเก็บได้ตลอดทั้งปี
แหล่งปลูกของยี่หร่า : ยี่หร่านั้นสามารถปลูกได้ทุกที่ทั่วประเทศไทย
การรับประทานที่นิยมของยี่หร่า : ใบยี่หร่า ใช้สำหรับดับกลิ่นคาวในอาหารประเภทยำดีเพราะ มีกลิ่นหอมและรสเผ็ดร้อนเช่นยำหมูยำเนื้อและยังใช้ตกแต่ง จานอาหารส่วนของเมล็ด ใช้เป็นเครื่องเทศได้ใส่ในก๋วยเตี๋ยวเนื้อ แกงป่าแกงปลา มัสมั่น หรือใส่ในเครื่องพะโล้
คุณประโยชน์และสรรพคุณทางยาของยี่หร่า :
- ยี่หร่ามีสรรพคุณเป็นยาขับเสมหะ
- แก้โรคนิ่ว
- ขับลม
- ช่วยย่อย
- ขับระดูขาว
- แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ
- หญิงหลังคลอด กินจะช่วยกระตุ้นการหลั่งของน้ำนมให้ดียิ่งขึ้น และ
- ช่วยให้เจริญอาหาร
คุณค่าทางอาหารเมล็ดยี่หร่า 100 กรัม :
- ให้พลังงาน 313 กิโลแคลอรี่ ประกอบด้วย
- โปรตีน 14.5 กรัม (g)
- น้ำ 14.4 กรัม (g)
- ฟอสฟอรัส 215 มิลลิกรัม (mg)
- คาร์โบไฮเดรต 62.4 กรัม (g)
- วิตามินเอรวม 30 ไมโครกรัม (µg)
- วิตามินซี 7 มิลลิกรัม (mg)
- เหล็ก 25.5 มิลลิกรัม (mg)
