กะเพรา
ชื่อสามัญ: Holy Basil
ชื่อวิทยาศาสตร์: Ocimum sanctum Linn.
ชื่อท้องถิ่นอื่นๆ: Sacred Basil กะเพรานั้นมีชื่อเรียกในแต่งละภาคและแต่ละจังหวัดก็แตกต่างกันไป เช่น
- ในภาคกลางก็จะเรียกว่ากะเพรา, กะเพราะขาว หรือ กะเพราะแดง
- ในภาคเหนือจะเรียกว่า ก่ำก้อดำ, ก่ำก้อขาว, กอมก้อดำ, กอมก้อขาว
- ในชาวกะเหรี่ยงแถบจังหวัดแม่ฮ่องสอน จะเรียกว่า ห่อกวนซู, ห่อตูปลู
ถิ่นกำเนิดของกะเพรา: กะเพรานั้นมีถิ่นกำเนิดมาแถวเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของกะเพรา
ในประเทศไทยนั้นกะเพรามีอยู่ทั้งหมด 3สายพันธุ์ มี 1.กะเพราแดง 2.กะเพราขาว 3.กะเพราลูกผสม ปกติกะเพราสูงประมาณ 30-60ซม. จึงจัดว่าเป็นพืชล้มลุกขนาดเล็ก กิ่งก้านและลำต้น จะมีลักษณะคล้ายๆสามเหลี่ยม โดยตรงยอดจะเป็นส่วนที่อ่อนที่มีขนอยู่ทั่ว
ใบ เป็นใบเลี้ยงเดี่ยวปลายใบแหลม ขอบใบเรียบหรือบางพันธุ์จะเป็นหยักซี่ๆ
ดอก จะออกเป็นช่อย่อยเล็กๆอยู่แถวๆปลายยอด โดยดอกจะมีกลีบสีขาวปนม่วงแดง
เมล็ด ของกะเพรานั้นมีสีน้ำตาล เมล็ดเล็กลักษณะรูปไข่ เมล็ดจะมีเมือกถ้าหากนำไปแช่น้ำ เมือกจะพองออก
ฤดูกาลที่กะเพราเจริญเติบโต: กะเพราสามารถเจริญเติบโตได้ในทุกภาคทั่วประเทศไทยและยังสามารถเจริญเติบโตได้ตลอดทั้งปี
แหล่งปลูก: กะเพรานั้นปลูกได้ง่าย เพราะสามารถเจริญเติบโตได้ในทุกสภาพอากาศเลยทั้งยังเจริญเติบโตได้เร็ว ขยายพันธุ์ง่าย จึงนิยมปลูกกันตามบ้านเป็นพืชผักสวนครัว
เมนูที่ทำจากกะเพรา: กะเพราะนั้นจัดว่าเป็นทั้งเครื่องเทศและผักทั้ง2อย่าง เพราะกะเพราสามารถดับกลิ่นคาวได้และสามารถแต่งกลิ่นของอาหารได้ด้วย กะเพรายังเป็นพืชที่สามารถนำมาทำอาหารได้หลากหลาย ยกตัวอย่างเช่น กะเพราโยใส่เนื้อต่างๆ หรือจะทำเป็นแกงเลียง, แกงป่า, ต้มโคล้ง ก็ได้
สรรพคุณทางยาและประโยชน์ของกะเพรา
กะเพรานั้นถือว่ามีสรรพคุณต่างๆมากมาย เช่น
- ช่วยบำรุงไฟธาตุ เพราะใบมีรสเผ็ดร้อน
- ใบช่วยขับลม แก้ปวดท้องได้
- ช่วยบรรเทาอาการหอบหืดได้
- ช่วยขับน้ำนมและขับเหงื่อได้
- เมื่อนำต้นไปสกัดน้ำ แล้วนำมาดื่มจะช่วยให้ขับน้ำให้ดี
- ช่วยรักษาแผลสำหรับคนมีแผลในกระเพาะ
- น้ำมันที่สกัดจากใบกะเพรา จะช่วยฆ่าเชื้อจุลินทรีย์ตามแผลได้
- ช่วยนำฝุ่นละอองออกจากตาได้ โดยการนำเมล็ดไปแช่น้ำ และเมื่อแช่น้ำจะมีเมือกพองออกและเมื่อนำไปพอกที่ตาก็จะทำให้ฝุ่นละอองหลุดออกมาได้ง่าย โดยตาไม่ระคายเคือง
- สามารถนำกิ่งและใบมาสะกัดเป็นน้ำมันหอมระเหยได้
- สามารถไล่ยุงได้ โดยการนำใบสดมาบดแล้วนำมาวางบริเวณที่ต้องการ
