กระวาน


ชื่อสามัญ:
 Siam Cardamom

ชื่อวิทยาศาสตร์: Amomum krevanh Pierre

ชื่อท้องถิ่นอื่นๆ: ชื่อต่างประเทศบางประเทศอาจจะเรียกว่า Cardamom หรือ Camphor Seed และโดยทั่วไปก็จะเรียกกันว่ากระวาน แต่สำหรับคนในภาคอีสานจะมีชื่อเรียกที่หลากหลายเช่น ข่าโคก, กระวานดำ, กระวานขาว, กระวานแดง, กระวานจันทร์, กระวานโพธิสัตว์ เป็นต้น

ถิ่นกำเนิดของกระวาน: ถิ่นกำเนิดของกระวานนั้นมาจากประเทศศรีลังกา และทางตอนใต้ของประเทศอินเดีย

ใบกระวาน

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของกระวาน

กระวานนั้นจัดว่าเป็นพืชล้มลุก โดยส่วนลำต้นและเหง้าของกระวานนั้นจะอยู่ใต้ดิน

ใบ เป็นใบเดี่ยว แผ่นเรียบมัน โคนใบจะมน ส่วนกาบใบจะห่อม้วนกันจนเป็นลำต้น

ดอก ส่วนกลับดอกจะมีสีขาวพองเป็นกระเปาะ สีนวล

ผล กลม ส่วนเปลือกจะเกลี้ยง และแบ่งเป็นพู แต่ถ้าเมื่อแก่แล้ว ส่วนเปลือกจะแข็งและแห้ง ส่วนเมล็ดของกระวานนั้น จะเป็นเมล็ดเล็กๆเป็นจำนวนมากโดยจะมีสีน้ำตาลแก่ และจะมีกลิ่นคล้ายกลิ่นของการบูร(ผลและเมล็ด)

ฤดูกาลที่กระวานเจริญเติบโด: ส่วนดอกจะออกในช่วงเดือน 7-8 (กรกฎาคม – สิงหาคม) ส่วนผลนั้น จะสุกพร้อมให้เก็บช่วงเดือน 11-12 (พฤจิกายน – ธันวาคม) ส่วนหน่ออ่อน จะสามาเก็บกินได้ในช่วงฤดูแล้งของปี

ผลกระวาน

แหล่งปลูก: ส่วนใหญ่จะนิยมปลูกในภาคใต้ของประเทศไทย เช่น จังหวัด ยะลา, สงขลา, ตรัง, นราธิวาส, สุราษฎร์ธานี และในภาคอื่นเช่น จังหวัดจันทบุรี

เมนูที่ทำจากกระวาน: เรียกได้ว่ากระวานนั้นแทบจะสามารถรับประทานได้ทุกส่วน เช่น

  1.  หน่ออ่อนและผลอ่อนนั้นสามารถนำมากินเป็นผักสดได้เลย 
  2. สามารถนำ ยอดอ่อน, หน่ออ่อน ,ผลอ่อน และดอกอ่อน มาเผาไฟและกินกับน้ำพริกก็อร่อยไปอีกแบบ
  3. ยอดนำมาแกงได้ เช่น แกงมัสมั่น, แกงกะหรี่, แกงเผ็ด,
  4. ผลแก่ เมื่อนำมาตากแห้ง สามารถนำไปใช้เป็นเครื่องเทศ หรือ ใช้แต่งกลิ่นของอาหาร และเพิ่มสีสรรให้แก่อาหารได้หลากหลาย เช่น เค้ก, คุ้กกี้, ตับบด, ขนมปัง, แฮม, อาหารจำพวกหมักดอง, เหล้า และอาหารจำพวกเนื้อสัตว์ทุกชนิด

ดอกกระวาน

สรรพคุณทางยาและประโยชน์ของกระวาน

  1. หัวของกระวาน เมื่อนำมาต้มดื่มจะเป็นยาช่วยแก้อาการท้องอืดท้องเฟ้อ
  2. ช่วยขับปัสสาวะ
  3. เป็นยาบำรุงธาตุ
  4. ช่วยขับลมในกระเพาะอาหาร
  5. ช่วยขับเสมหะ
  6. ผลแก่และใบ ช่วยบำรุงกำลัง
  7. ผลแก่ช้วยแก้อาการสะอึกได้
  8. ส่วนเปลือกช่วยแก้ไข้
  9. นำผลกระวานที่แก่และตากแห้งแล้วมาประมาณ 10ผล มาบดให้เป็นผงตัก ทานประมาณ3ช้อนชา ส่วนที่เหลือผสมกับน้ำ1แก้วแล้วนำไปต้มจนเหลือครึ่งเดียว รับประทานจะช่วยแก้อาการท้องอืด แน่นท้องได้
  10. ช่วยรักษาอาการคลื่นไส้อาเจียนได้

คุณค่าทางอาหารของต้นกระวาน

โดยในกระวาน 100กรัม จะประกอบไปด้วย

  • พลังงานประมาณ 370กิโลแคลอรี่
  • ไขมัน 6กรัม
  • คาร์โบไฮเดรต 70กรัม
  • โปรตีน 10กรัม
  • แคลเซียม 15มิลลิกรัม
  • โพแทสเซียม 20มิลลิกรัม
  • เหล็ก 12มิลลิกรัม
  • ไทอะมิน 0.12มิลลิกรัม

ภาพจาก: www.flickr.com (Hannwyler, Jason Clor, Steenbergs, fraboof)