กระเทียมต้น (Leek)

ภาพประกอบ : http://eatlocalbc.com/leeks.htm

กระเทียมต้น จัดอยู่ในวงศ์ Alliaceae (Amaryllidaceae) มีชื่อวิทยาศาสตร์ Allium ampeloprasum L. porrum มีถิ่นกำเนิดแถบเมดิเตอเรเนียน เป็นพืชเมืองหนาวที่มีการ เจริญเติบโตสองฤดู คือ ฤดูที่หนี่งเจริญทางลำต้น ฤดูที่สองเจริญทางดอก และเมล็ด แต่นิยมปลูกเป็นพืชฤดูเดียว กระเทียมต้นประกอบด้วยราก(root) สองระบบคือ fibrous root และ root hair ลำต้น(stem) มีลักษณะเป็นแผ่นอยู่ระหว่างลำต้นเทียม และราก ใบจริง(leaf) มีลักษณะเป็นตัว V แบบยาวคล้ายใบกระเทียม แต่มีขนาดใหญ่ และหนากว่า มีความยาวประมาณ 5-10 ซม. เจริญด้านตรง กันข้ามสลับกัน ลำต้นเทียม(pseudostem) หรือโคนก้านใน(shaft) เป็นส่วนที่ขยายตัวและสะสมอาหารสำรอง และมีน้ำร้อยละ 40 ของต้น ขนาดและความยาวของลำต้นเทียมขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ ความสูงของต้นโดยทั่วไปประมาณ 40-70 เซนติเมตร

สภาพที่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโต กระเทียมต้น (Leek)
พื้นที่ปลูกกระเทียมต้นควรสูงกว่าระดับน้ำทะเลตั้งแต่ 1,100 เมตรขึ้นไป สามารถปลูกได้ตลอดปี กระเทียมต้นเป็นพืชที่ีมีระบบรากตื้น ดินที่ใช้ต้องร่วยซุย มีหน้าดินลึก ระบายน้ำได้ดี และมีอินทรีย์วัตถุสูง ก่อนปลูกควรเติมปุ๋ยหมัก หรือปุ๋ยคอก จัด pH ที่เหมาะสมอยู่ระหว่าง 6.0-6.8 ไม่สามารถเจริญได้ดีในดิน ที่มีสภาพเป็นกรด อุณหภูมิที่เหมาะสมต่อการปลูก 12-21′C อากาศเย็นจะทำให้การเจริญเติบโตดี

การใช้ประโยชน์ และคุณค่าทางอาหาร กระเทียมต้น (Leek)
ใช้ทำซุป สตู ผัดน้ำมันหอย ผัดกับอาหารทะเล หรือตุ๋น

การปฎิบัติดูแลรักษา กระเทียมต้น (Leek) ระยะต่างๆ ของการเจริญเติบโต
การเตรียมกล้า

1. การเตรียมแปลงเพาะกล้า ในฤดูฝนควรอยู่ภายใต้หลังคาพลาสติก สำหรับ ฤดูร้อน/หนาวใช้อุโมงตาข่าย
2. ขึ้นแปลงกว้าง 1 เมตร ใส่ปุ๋ยรองพื้น ดังนี้
   • ปุ๋ย 12-24-12 ปริมาณ 30 กรัม/ตร.ม.
   • ปูนขาว ปริมาณ 30 กรัม/ตร.ม.
   • ปุ๋ยคอก(มูลไก่ไม่ควรใช้มูลไก่อัดเม็ด) ปริมาณ 1ก.ก./ตร.ม. คลุกให้ทั่วแปลง แล้วรดน้ำให้ชุ่ม
3. การบ่มเมล็ด โดยการแช่เมล็ดในน้ำผสมยากันรา นาน 15 นาที ผึ่งเมล็ดไว้ประมาณ 30 นาที แล้วห่อด้วยผ้าไว้ 1 คืน นำเมล็ดที่บ่มแล้ว หยอดในแปลงเพาะกล้า
4. ขีดร่องขวางแปลงลึก 1 ซม. ห่าง 10 ซม. หยอดเมล็ดที่บ่มแล้วห่างกัน 1 ซม. กลบดินบางๆ แล้วคลุมด้วยฟาง
5. ควรรดน้ำวันละ 1 ครั้ง เมื่อมีอายุได้ 2 เดือน จึงย้ายปลูก หรือสังเกตเส้นผ่านศูนย์์กลางของลำต้นเทียมประมาณ 8 มิลลิเมตร(ลำต้นเท่ากับดินสอ) ควรใส่ปุ๋ยเคมี เช่น 15-15-15 และยูเรีย เมื่ออายุได้ 25 และ 50 วัน
6. กล้าสำหรับย้ายปลูกตัดปลายให้สูงกว่ายอด 2 ซม. ตัดรากเหลือ 1 ซม. แช่รากในน้ำผสม ไดเทนเอ็ม 45 นาน 10 นาที ก่อนย้ายปลูก

การเตรียมดิน กระเทียมต้น เป็นพืชรากตื้น การเตรียมดินควรไถ หรือขุดให้ลึกประมาณ 15-20 ซม. แล้วตากทิ้งไว้ประมาณ 1 สัปดาห์ เพื่อกำจัดโรค แมลง และวัชพืช ใส่ปูนขาวปรับ pH ตามผลการวิเคราะห์ดิน ทิ้งไว้ประมาณ 10 วัน ใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก และรองพื้นด้วยปุ๋ยสูตร 15-15-15 อัตรา 20 กรัม/ตร.ม. คลุกเคล้าให้เข้ากัน

การปลูก หลังจากเตรียมแปลงปลูกเรียบร้อยแล้ว ก่อนปลูกควรรดน้ำให้แปลงมีความชุ่มชื่น แล้วทำการปลูก โดยขุดร่องลึก 30 ซม. ห่างกัน 80 ซม. เลือกต้นกล้าที่มีขนาดเท่ากันปลูกก่อนในแปลงเดียวกัน กลบดินรดน้ำให้ทั่วแปลง

การใส่ปุ๋ย หลังปลูก 20 วัน โรย 21-0-0 และ 15-15-15 อัตรา 20 กรัม/ตร.ม. ลงในร่องปลูก แล้วกลบดิน พูนโคน อายุได้ 40 วัน โรยปุ๋ย 15-15-15 แล้วกลบดินพูนโคนต้นถึงระดับใบล่าง

การเก็บเกี่ยว กระเทียมต้น ถอนต้นเมื่ออายุ 80 วันขึ้นไป หลังจากย้ายปลูก หรือเมื่อใบล่างห่างจากพื้น 15 ซม. หรือโดนต้นโตเกิน 2.5 ซม. ใช้จอบขุดเอาต้นโตออก ล้างรากให้สะอาดตัดรากทิ้ง เหลือ 0.5 ซม. เก็บใบเสียทิ้ง

โรคแมลงศัตรูที่สำคัุญ กระเทียมต้น (Leek) ในระยะต่างๆ ของการเจริญเติบโต
ระยะหยอดเมล็ด 0-60 วัน โรคโคนเน่า, โรครากปม,
ระยะการเจริญเติบโต 60-70 วัน โรคใบจุดสีม่วง, โรครากปม, เพลียไฟ, หนอนกระทู้,
ระยะห่อหัว 80-90 วัน โรคใบจุดสีม่วง, โรครากปม, เพลี้ยไฟ, หนอนกระทู้,
ระยะเก็บเกี่ยว 100-120 วัน โรคใบจุดสีม่วง, โรครากปม, เพลี้ยไฟ, หนอนกระทู้,
ระยะเก็บเกี่ยว 140-160 วัน โรคใบจุดสีม่วง, โรครากปม, เพลี้ยไฟ, หนอนกระทู้,

ภาพจาก: flickr.com

Related posts:

หอมญี่ปุ่น (Japanese Bunching Onion) บีท (Beet) การปลูกกระเทียม มะเขือเทศดอยคำ (Table Tomato)